|
De uitmuntendste herderin |
Van oorsprong Engelse melodie, bekend zowel met de tekst "The fairest Nymph the valleys or mountains ever bred" als onder de naam "masque dance". Het lied circuleerde als een ballade (in het Earle songbook ca. 1615-1626), gezongen op een "new Court Tune", ook weer een verwijzing naar het maskerrepertoire. In Nederlandse liedboeken is het lied geïntroduceerd door J.J. Starter. Vanaf 1639 vinden we de melodie wel onder de benaming "Ballet Gravesand", waarschijnlijk een verkeerde vertaling van de aanduidingen "Gray's Inn" en "Graiseind" in verschillende Engelse bronnen. Ook wordt naar de melodie verwezen met twee verschillende Laura-wijsaanduidingen. Van Eyck heeft in zijn Fluyten Lust-Hof twee versies van dezelfde melodie opgenomen, "Gravesand" en "Laura" genoemd, die door hun variaties toch als twee verschillende improvisaties kunnen worden beschouwd. Tot het eind van de 17e eeuw is de melodie populair in de Nederlanden. Ook in Scandinavië en Duitsland vinden we haar veelvuldig.
|
|
beginregel
auteur | titel
bron |
wijsaanduiding
standaardnaam melodie
strofeschema |
muz.
mp3
scan
|
|
|
|
|
D'uytmuntenst' Harderinne, die onder 's Hemels [...]
|
The fairest Nymph those Valleis, or [...]
|
 |
|
Starter, Jan Jansz. | Klaegh-Liedt, Over [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Starter FL1624 ([1624]), p194
[nr. 69]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.4f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
O doel van mijn ghedachten! Vierbaken van mijn [...]
|
The fairest Nymph those Valleis, Fol. 194
|
|
|
Starter, Jan Jansz.
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Starter FL1624 ([1624]), p203
[nr. 72]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D,4f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
Komt tot my, komt te gast,, / Al die u vind belast
|
Lest kwam hy in deez' wey
|
|
|
Stalpart v. d. Wiele, J. | LXIIX. Dosis. GASTMAEL
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Stalpart ExtrCat1631 (1631), p212
[nr. 70]
|
.3A.3A.2B.3B 2C 4C.2D 2D 3E.3E.3F 4G 4G 4F
|
|
|
|
|
|
Verklaerd mijn oogen, Heer! / Op dat ik nimmermeer
|
Lest kwam hy in deez' wey
|
|
|
Stalpart v. d. Wiele, J. | VI. Lof-zang. [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Stalpart ExtrCat1631 (1631), p572
[nr. 178]
|
.3A.3A.2B.3B 2C 4C.2D 2D 3E.3E.3F 4G 4G 4F
|
|
|
|
|
|
Den grooten Carel die God / Riep door genade tot [...]
|
Waer heen mijn Laura soo drae
|
|
|
Stalpart v. d. Wiele, J. | Den H. Keyser [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Stalpart GJF1635 (1635), p150
[nr. 51]
|
.3A.3A.2B.3B 2C.3C.2D.3D.4E.4E 3f 3f 4E
|
|
|
|
|
|
Wy zijn in Gode blij van daegh, / Om 't lief [...]
|
Waer heen mijn Laura soo drae [GJF 051]
|
|
|
Stalpart v. d. Wiele, J. | SINTE EUSTACHIUS, [...]
|
De uitmuntendste herderin
?
|
|
| Stalpart GJF1635 (1635), p329
[nr. 125]
|
.4A.4A 4B 4B
|
|
|
|
|
|
O Pallas, laet den brant, van onse offerant / U [...]
|
Balet Schravesande.
|
|
|
Le Febure, P. | Den Althaerwert [...]
|
De uitmuntendste herderin
?
|
|
| Febure LL1636 (1636), p30
[nr. 2]
|
.3A.3A.2B.3B.3B.2C.3C.3C.3D 3e 3e 4D
|
|
|
|
|
|
Vreucht-stichter by Jonck-vrouwen, / Te vroegh [...]
|
d'Uytmuntentst' Harderinne, &c.
|
|
|
Wesbusch, C.P. van
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Wesbusch HDV1636 (1636), p18
[nr. 13]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.5f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
Hoe smelt dat laffe hartje, / int nat en lauw getraen
|
d'Uytmuntenst Harderinne, die onder 's hemels kap
|
|
|
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| AmMinnebeekje(2)1637 (1637), p71
[nr. 27]
|
|
|
|
|
|
|
Hoe vaek heb ik mijn sinnen
|
Ballet Schravesand
|
|
|
Krul, J.
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Krul MSD1640 (1640), 2p43
[nr. 44]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D 4f 3G 3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
Wat sal het doch eens wesen / Mijn lieve Gallathé
|
Ick kom' u hier begroeten
|
|
|
Borcht, Guilielmus [...] | T'SAMEN-GHESANGH, [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Borcht BC1641 (1641), p82
[nr. 31]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3d.3E.2F.3F.3E
|
|
|
|
|
|
IV
[instr.] |
Engels Liedt
|
|
|
IV |
De uitmuntendste herderin
|
|
| Vallet ASL1642 (1642), f37v
[nr. 112]
|
|
|
|
|
|
|
Ghy vrienden al te gader, / Die hier vergadert zijt
|
D'uytmuntenst' Herderinne, &c.
|
|
|
Bruylofts-Gesangh |
De uitmuntendste herderin
|
|
| SparensVb(1)1643 (1643), p114
[nr. 44]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.5f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
Wie souw mijn Harderinne niet konnen eere bien, / [...]
|
D'uytmuntenst Harderinne
|
|
|
Palm, F. | Philander
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| SparensVb(1)1643 (1643), p143
[nr. 54]
|
.6A.2B.2B.3A.6C.2D.2D.3C.5e 3F.3F 3e 3e 4F
|
|
|
|
|
|
O lof zy d. opper-Vader, / Die door sijn Alheyts macht
|
d'Uytmuntend' Herderinne, &c
|
|
|
Stribeé, C. | Nieu-Jaer-Liedeken
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Stribee ChaosVC(1)1643 (1643), p54
[nr. 11]
|
.3a.3B.2C.3C.5B.3a.3D.2E.3E.5D.2F.3F 4G 4G [...]
|
|
|
|
|
|
Gelijkerwijs een Roosje, / Vol lieffelijke geur
|
Ballette Schravezand
|
|
|
Krul, J.
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Krul PW1644a (1644), 3p79
[nr. 200]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.4f 3G 3G 3f 3f 4G
|
*
|
|
|
|
|
Hoe vaek heb ik mijn zinnen, / Van 't lieven afgekeert
|
Ballet Schravezand
|
|
|
Krul, J.
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Krul PW1644a (1644), 3p82
[nr. 205]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.4f 3G 3G 3f 3f 4G
|
*
|
|
|
|
|
Alsterfbre zwakke mensschen, / Breng, elk wat, [...]
|
Balette Schravezand
|
|
|
Geld is winbaar [...] | KLAGTE
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Fontein Vingertuig1645 (1645), p72
[nr. 43]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.4f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
De Heer sal die bewaren / Die sich op hem verlaet
|
The fairest Nymph that valleis
|
|
|
Janssen, A. / [...] | Vliedt uyt Sodoma, [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Janssen ChrVermaak1645 (1645), p59
[nr. 12]
|
.3a.3B 5B 5B 4a 3C.3C 3D 1E 3D 1E 4C
|
|
|
|
|
|
Zie hier, o zoete maagden! / Wat wondre kracht de min
|
Ik koom u hier begroeten
|
|
|
Smeerbol, J. | MINNE-VLAM
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Smeerbol Bruikost1645 ([1645+]), p95
[nr. 23]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3d.3E.2F.3F.3E.5g.3H.3H.3I.3I.3H
|
|
|
|
|
|
Nu lustigh jonge luyden, / Weest vrolijck sijt [...]
|
d'Uytmuntenste Herderinne
|
|
|
Voorspels-gesangh |
De uitmuntendste herderin
|
|
| Gouwerack Er1646 (1646), p147
[nr. 58]
|
|
|
|
|
|
|
Welkom weest Vrede-daghen / En langh ghewenschte tijdt,
|
Uytmuntenst' Harderinne
|
|
|
Wollewijns, N.] / [...] | Vrede uyt-roep der [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Wollewijns TrTr1648 (1648)
[nr. 1]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3a.3D.2E.3E.3D.4f 3G.3G 3f 3f 4G
|
|
|
|
|
|
Geen blijder vreughd daelt in 't gemoedt, / Als [...]
|
Gravesande
|
|
|
Pers, D.P. | Van de blijdschap [...]
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Pers GZ1648 ([1648]), p179
[nr. 95]
|
.4A.3A.2B.3B.3A.2C.3C.3D.3D 3e 3e 4D
|
|
|
|
|
|
Ballette Gravesand
[instr.] |
Ballette Gravesand
|
|
|
Eyck, Jacob van
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Eyck FL(1)1649 (1649), f32r
[nr. 26a]
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Modo 2
[instr.] |
Modo 2
|
|
|
Eyck, Jacob van
|
De uitmuntendste herderin
(VAR)
|
|
| Eyck FL(1)1649 (1649), f32v
[nr. 26b]
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Modo 3
[instr.] |
Modo 3
|
|
|
Eyck, Jacob van
|
De uitmuntendste herderin
(VAR)
|
|
| Eyck FL(1)1649 (1649), f32v
[nr. 26c]
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Myn hart, mijn Ziels-Vriendin, / Voogdesse van mijn sin
|
d'Uytmuntenst, &c.
|
|
|
Steendam, J.J. | MINNAARS-SUCHT
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Steendam DistelvinkMS1649 (1649), p56
[nr. 18]
|
.3A.3A 2A.3B 4B.3C.3C 2C.3B 4B.2d.2d 4E 4E [...]
|
|
|
|
|
|
Ick koom u hier begroeten, / Mijn soete Sylvia
|
Op tweeder-hande Wijsen
|
|
|
t'Samen-gesangh, Tusschen CORIDON ende SYLVIA |
De uitmuntendste herderin
|
|
| Mommaert BrN1650 (1650), p147
[nr. 47]
|
.3a.3B.2C.3C.3B.3d.3E.2F.3F.3E
|
|
|
|
|
|
Laura ghy hebt gekluystert, / Mijn hert, mijn sin [...]
|
d'Uytmuntens Herderinne, &c.
|
|
|
|
De uitmuntendste herderin
|
|
| Baron LP1651 (1651), p14
[nr. 6]
|
|
|
|
|
|
|
Mijn schichten fel en vierich, / Af-snyden 's [...]
|
d'Uytmuntenst Herderinne, &c.
|
|
|
[Belegeringh voor Leyden.] De Pest |
De uitmuntendste herderin
|
|
| Baron LP1651 (1651), p53
[nr. 22c]
|
|
|
|
|
