|
|
|
Volght een klaegh ghesanghe der Spaenscher Evropa. Op de wijse: Myn droefheyt moet ick/ etc.
Met droefheyt moet ick Spaengnien/ beklaghen de boosdaet
Ghedaen teghen Orangien/ Myn loon volgt nu naer tquaet:
Want den tijt heel ontdect al myn handel suspect/
Myn groot vermeten siet/ Heeft nu meer voortganck niet.
Al eer ick hier mijn klachte/ Beghin daer myn bediet/
Soo moet ick myn gheslachte/ Verhalen in dit Liet/
Maer wt den oorspronck nam/ Van mynen Spaenschen Stam
Die na't oprechten sta/ Der Spaenscher Europa.
D'ou Koningen van Spaengien/ zijn van Gotten gesticht/
D'inval der Mauritamen/ quam om tsey t'aenghericht/
Van Roderigo quaet die oneerlijck met smaet/
Graef Julius dochter jent/ moet willich had ghesthent.
Dies dees Graef heeft ontboden/ het Zarasijns geflacht
Zoo dat de Gotten vloden/ voor dees grooteheyt bracht
Maecten Koningen veel elck nam int lant syn deel>
Waer vanden spaenschen struyc hout tZar'asijns gebruyc
In Galicien Biscayen/ namen daer veel de vlucht/
In t'Gheberght' zeer belayen/ voor hun Vyant beducht/
Maer korts Alphonsus quam/ noch wt der Gotten stam
Dreef tZarasijnscher schaer/ wt Portugael Navaer.
Door Alphonus voorschreven wert Arragon bevrijt/
Castilien daer beneuen/ is door menighen strijt
Verlost: Want den Fransman/ viel hun met swaerkrijg an/
Dies de Gotthen met sin/ namen Spaengien weer in.
Wt Conincx der Gotten/zijn die van Arragon/
Meest altsaen wtghesproten/ Castilien en Leon/
Wert ghegeven tot deel/ Ferdinand d'eerste heel/
Garcie had daer naer tkonincrijc van Navaer.
Sancie syns soons sone/ Arragon kreegh tot part/
Na dat Gheberghte schone/ Pirenei ghesuyvert wart/
Dies Enniens niet moet/ en Sancie d'oude vroet
Met syn soon Ferdinandt/ suyverden voort t'heel landt.
Duyst veertich negenst' jare drij konincrijcken doen/
Ghebrocht werden te gare/ Ferdinand de vijfde koen
Creegh Granaden doen in/ op tiende jaer niet min
Eer dat den mauritaen/ gheheelijc was verdaen.
Dees Zarasenen mahtich/ hadden Granaden daer
In ghehouden seer krachtich wel sevenhondert jaer
End tachtentich daer by/ waer door d'Inquisien/
Zeer wreet is op gestelt/ zonder recht met ghewelt.
Door Victori voor henen/ over den Zarasijn/
Dreef my d'hoogmoet niet eenen/ ick wild ooc meester zijn
Van ander Princen vroet/ al warent Christen goet/
Want den Paus gaft Spaens Rijc de tijtel Catholijck.
Ander volcken wy achten voor onchristenen seer/
Door dien wy spaens geslachten/wt Zaracenen meer
Dan wy Christenen goet/ ghesproten zijn/ dit doet
Dat d'Inqyisin cracijt/ theerschen alsins met macht.
Niet alleen tRijc Granaten/ versaden tspaens hoocheyt
Maer ander Potentaten/ al van te Christenheyt/
Als Napels en Navaer/ zulcx men ghesien heeft klaer/
Siemen en Misaen/ moest aen tspaens hooft oock staen
Als wy by na klaer saghen/ thooft van ons Europa/
Docht ons goet te bejaghen/ tHoulijck van Joanna/
Met Philips van Oostenrijc/ om tlichaem d'eel Vranrijc
Door syn Neerlanden sterck/ te voeghen by ons werck.
Nu Karel de vyfd' moedich/ keyser van Roomen fijn
Voerde Pius Vltra spoedich/ eenen volkomen// fin
Van tSpaensch Europa ziet/ die denct cesseren niet/
Den krijgh alsins begost/ hoe veel bloets dat oock kost.
d' Indissche moort mishaeghde/ d'eel Prins en d' Eeldom
Door die Granvel bejaegde/ d' Inquisitie wreed'
Te stichten doen int lant/ nieu Bisdommen geplant/
Zocht niet tspaens krijgsvolc fel/Neerlant te dwingen snel
Blijd' Inkomst en Lantsrechten/ ooc Privilegien soet/
Moest men door tspaens sweert slechten/ was Granvels raet verwoet/
En houden tNeerlant vrij in sulcker slavernij/
Als den Americaen/ eerden krijgh waer ghedaen.
Orange wijs van rade/ met d'Eeldom vermaen d'eed
Door Request vroegh en spade/datmen des Conincx eed
En t'Lant niet schenden most/ oft d'ellend groot begost/
Alsoot oock is geschiet/niemant het eynd noch siet.
Nu volgt myn clacht hier mede/ van myn spaens Europa
Door d'Inquisiti wreede ghekomen/ maer te spa/
Want geen Requesten ziet holpen in Spaengien niet
Door tlant die d'Eeldom groot/ my ootmoedlijc aenboot.
Maer sant Ducdalf die doode/ den eeldom vant Neerlant/
Stichten Tantwerpen snoode/ syn beelt/ t Neerlant ter schant
En hielt wt groot hoogmoet slants Geldom onder voet/
Dit was een voor beelt na van myn Spaens Europa.
En Philippus den tweeden/ bleef oorloghen seer snel/
Om tspaens Rijc te verbreeden door syn spaenjaerden fel/
kreegh ooc Portugal dra dies nu tSpaens Europa/
Scheen alree vast de Croon/ op thooft hebben ten toon.
Doe nu Parma krijgh voerden/ voorspoedich eenen tijt
Met listen ick voorts loerden/ stichten myn Vloot subijt/
Ich vant Moorders voor gelt' Die Orange D'eel Helt/
Dooden voor eenen loon/ van twintich vijfduyst croon.
Parma moest simuleren/ met genadich accoort/
Tot dat ick myn begeeren versekert had nu voort/
Tbleec aen Antwerpen Rijc/ Merct wel op myn practijc
Schoonder apointement int Neerlant was bekent.
Niemant wist noch d'oorsake/ van myn vier jaer vrijdom/
Ick meynde met gemake/ binnen dees tijt alom
Heer te zijn van Engelant/ en door der ligue bant
Wert op Vrancrijc ghepast/ door menich spaenschen gast.
Van Peys lietmen ooc spreken/ al toond'hen korts int licht
d'Armade vals van treken/ door Bleymuyen in wicht
Tweehondert schepen groot/ en dertich was myn vloot
Dachte met Parma tLant den Peys hebben geplant.
Maer hoe verstoct wy blijven/ als Pharo somen siet/
Verstroit moest d'Armad' drijven/ te gront/ geen cracht halp niet
En eer treft van d'armad/ in spaengien was/ myn schad'
Begost in Vrancrijc snoot/ door Guis'en syn broers doot.
Navada kloec int strijden/ ginck met syn zaken voort
Vallois die quam in lijden wert door myn raet vermoort:
Hy gaf Borbon de Croon/ Egmont met syn Heyrschoon
Verloos seer haest den strijt/ Vrancrijc werden wy quijt
Ick verdoem de Sorbons voor ketters tot Paris
tFransoys' volck met de Crone/ al gaen sy in de Mis/
Wat zou ghy Geus vrij gaen mogen dees niet bestaen?
Die soo menich Hugenoot/eertijts brachten ter doot.
Maurits van Nassau moedich/ een jonc Helt quam te velt
Verraste Breda spoedich/ met een Turfschip vermelt/
Zutphen/ Deventer snel/ Hulst en Nieumegen fel/
Delfziel/ d'Opslach bekant vier steed' op t'jaer hy want.
Steenwijc/ Coevoerden spijtich/ Gertrudenberg seer vast:
Zijn door syn vroomheyt vlijtich/ haest gekomen in last:
Daer na heeft hy gepret/ nae t'onset van Coevoort:
Bedwang Groeningen sterc/ in twee maent twas Gods werc
Tot ses oft seven reysen/ boot ic tlant den peys aen
Door myn bedroch en veysen/ konde tselfd noit voort gaen
Ooc de moortlagen veel worden ontdect gheheel
Neemt aen Taris brief merc/ mijn spaenschen peys seer sterc
Ernestus Gouverneren/ seer haest een eynde nam/
Albertus Regeren/ met Phlips van Nassau quam:
Toond'te Calis syn cracht/ maer by Hulst in stats gracht
En Tielsch velt by Turnhout is syn macht heel gestout.
Albert kond haest gemercken/ wat int lant te doen was
Dies wil met verraet wercken/ Dant komt ooc wt zeer ras
Doch kreegh Amiens' noch met listen en bedroch:
Maer Borbons sterc besluyt/ dreef Oostenrijc weer uyt.
Zeer lang en veel men pochte/ van sCardinaels ontset:
Der Papen krijgh noit dochte/ Mis singen voegt hen bet
Maer d'eel Mauritz y'doon/ Die maecte den Rijn schoon
Int graefschap Zutfen Twent/ bracht hy den krijg ten ent.
Paus Sixtus de vijfd' achtig sant Parma sweirt en hoet
om dye hy Nws so crachtich geweldich wanmet spoet
Maer merct eens de Landau/ die Mauritz van Nassau/
My nu gemaect heeft quijt tot Spaengien groot verwijt.
Den Belgischen Leeu moedich/ van tNeerlant syn voor lijf
Is nu gesont dies' spoedich/ tracht ooc om t'achter lijf/
Van tSpaens fenijn doorwont/ te maken voorts gesont:
En tgewelt van Hollant komt na Vlaendren Brabant.
Vande weerelt int ronde/ hiet ick oock Admirael
Mits dat Magellan vonde/ Schipsstreeck Oriental:
Westwaert om Peru mee/ de Pacifique Zee:
Schreef my koninc door dien/ van Spaengien en Indien
Maer myn Admiraels name is door een bron geschent:
Als myn Vloot onbequame Enghelant quam ontrent/
Die noit had voet op t'lant/ maer sy konden den brant
In Calis brengen ras/ na dat gepilgeert was.
d'Hollander komt ooch varen/ na Oost Indien wijt
En weet van daer de waren/ te halen tot myn spijt:
Tschijnt datse zullen noch/ uyt al d'Eylanden doch
daer ick myn Rijcdom hael/ beseylen altemael.
Myn Spaensche Theorike/ melt seer van krijghs exploot
Ich val in oorlog swijcke/ tegen dit Neerlandt vloot:
Ic heb nu dertich jaer/ daer tegen gh'oorloogt swaer:
Tlant kost Spaengien meer nou/ dant in koop gelden sou.
Dese Gerenieerde maken my d'oorlogh strangh
tSpaens oordeel was alreede/ over haer gemaect langh.
Haer Privilegien vast/ hingh altsaem aen een bast
Dan myn wreetheyt secreet/ elc schier in druck nu weet.
Nu hoortmen grootlijcx romen/ van den Peys overal/
Maer veel wijse die schromen/ dat al t'oudt liet zijn sal
Als t'Cambrensissche Vreed'/ waer wt de Ligue wreed.
Haer wasdom kregen heeft die nu schier is gesneeft.
Men kost geen meester worden/ van den Franschen Hugnoot
Om d'eeldom te vermoorden/ dan met peys Bruyloft groot
Sy quamen so op tfeest/ doen doodmen s' minst en meest:
Een Coleetsche Peys is/ niet beter dan tParijsch.
Prince ghevrumeerde/ spieghelt u aen t'voorleed'
Denct watmen tConstantz leerde/ datmen ketters geen eed'
En derft houden: Dits tslot/ siet toen Pacht met den Sot
Die hem brant met Dangier loopt terstont weer int vyer.
| |
|
|
Batman, J.F.,
Het Spaens Europa ben ic ghenomt// hier / Die de Roos en Lely docht te plucken wel, / Dat onder den Catolijcken tijtel// vermomt fier / Maer elc quam syn schilt na hem weer rucken// snel.
|
|
1598
|
| Den Haag KB: Pamflet 1049 |
| fA2v |
|
| Transcriptie naar bron, diplomatisch. Door Alexandra Kecskés. |
|
