|
|
|
[9] VIER FRAGMENTEN UIT HET EXTRACTUM CATHOLICUM
(Johannes Stalpart van der Wielen, 1631)
De Rooms-katholieke dichter Johannes Stalpart van der Wielen was in de eerste helft van de 17e eeuw werkzaam als priester in een schuilkerk in Delft: de openbare eredienst was aan de Staats- kerk voorbehouden.
Stalpart gaf lucht aan zijn haat jegens de nieuwe kerk in zijn liederenbundel 'Extractum Catholicum, tegen alle Gebreken van Verwarde Harsenen'. Elk van de bijna 200 liederen is een "dosis" van een medicinaal extract dat de zieke hersenen van de Calvinisten moet genezen. In vele doses komt een Protestant voor, die de spot drijft met een Rooms-katholiek gebruik. Stalpart laat hem telkens door een katholiek uitvoerig van repliek dienen.
XVI. Dosis DE SCHRIFTUIR
Stem: Edel' Artisten koen
p: Onsalig creatuir,
Ellendigste der menschen!
Hoe'n leesje geen schriftuir
Gelijk de Beroënsen Actor. 17.11
By Paulus tijd doorzochten
Met een ontsteken drift,
Wes hen de leeraers brochten,
Te berde van de Schrift.
rk: Dits my, o Broeder fijn!
Nu lang gedaen te vooren:
Mijn Beroënsen sijn
De leeraers en Pastoren
Der Christelikker Kerken
Die als uit eene mond
Uw' leering end'uw'werken
Verclaren ongezond.
LIX. Dosis ZEEDE-DOOP
Stem: Schoon Ionkvrou ik moet u klagen
p: Wat beduyden all'de dingen
Die'k de Roomsche Kerk
Aen de nieuwe Dopelingen
Stellen zie te werk?
Waer toe blaestze, quyltze, zweertze,
Waer toe wijdze zout?
Waertoe kruystze, zalftze,smeertze,
Hen met Oly-smout?
rk: Omdat zy van over lange
In haer eerste struik
Van d'Apost'len heeft ontvangen
Al dit oud gebruik.
Daer van op den dag van huiden
Noch getuigen fijn
All'd'oud-vaders die z'ons duiden
In't Grieks en Latijn
Als dan Zwingel (*1) zijn verrotten
Vuilen bek ontsluit
Zwingli Om met dit gebruik te spotten,
Zoo en weet de guit
Niet dat hy met d'eige zeden
Ons liefs Heren lacht:
Die dus inde kranke leden
Wel genade wracht.
(*1) de hervormer Zwingli
XLVIII. Dosis HEILIG-EER
Stem: Op't Kruisteiken Ziet Dos. 2
P: Doen ons de thien geboon
Maer eenen God aenbidden:
En steldt zich Godes zoon Exodi 20,1
Voor ons alleen int midden
Als Advocaat; hoe kan 1, Ioan,22
Het Pausselijk vermeten Rom, 8,34
De Heil'gen eeren dan, Hebr, 7,25
Die van ons niet en weten? Isa. 63,16
rk: Fijn Man! 't is Vigilant,
Daer mede ghy in dezen
Weerom te zamen spandt:
Gelijk ons noch doed lezen
Ieronymus; die met
De kloukheid zijnder pennen,
De leugen heeft weerzet
De waerheid heeft doen kennen.
Wy dienen eenen God, Rom, 2,10 & Rom,13,17
Als eenig Heer der Heeren.
Maer des ist ook gebod,
Die eer toekomt te eeren.
Een yder nae de maet
Van zijn ontfangen waerde;
En nae den Hemel staet
Verheven vander aerde.
CCIX. Dosis VRYE WIL
Stem: Rosbaerdje, en moy Niesje
Is't dat ghy wilt gevonden
Eens werden in de vreugd
Zoo keerd u van de zonde
En voegt u tot de deugd.
Hoe zal ik dit beginnen
'K en heb noch wil, noch maet,
Noch om het goed te minnen,
Noch om te haten 't quaed.
Den Heer doed all' mijn werkken, Isaie. 26. 12
Daer is geen vrije wil,
Nae 't les van onze Kerkken,
Des ik mijn houde stil.
Hoe komt dan God te noden
Den mensche tottet goed, Argumentum Augustini lib. de gratia &lib. arb. cap. 2
Indien hy noch geboden
Noch quaed vrywillig doed?
| |
|
|
Camerata Trajectina (artiest),
De hoer van Babylon: liederen van ketters en papen. (Muziek uit de Gouden Eeuw 2). VNM R 87004
|
|
1987
|
|
| 1: 9a |
|
|
|
