Home     Grasduinen     Over     Zoektips     FAQs     Disclaimer     Meertens Instituut         english

Nederlandse Liederenbank


[6] O KERSNACHT, SCHOONER DAN DE DAEGEN

Het beroemde nonnenkoor uit Vondels beroemde treurspel Gijsbrecht van Aemstel (1637). Het stuk handelt over de inname van Amsterdam door de Kennemers in 1304. Door een verradelijke list is de vijand de stad binnengevallen, nota bene tijdens de kerstnacht. Heer Gijsbrecht van Aemstel maakt zich op voor de strijd. De Rey van Klarissen (nonnenkoor) zingt in hun klooster aan de Heiligeweg een lied waarin zij terugdenkt aan die andere bloedige gebeurtenis rond Christus' geboorte, de kindermoord door Herodes. Ook deze nacht zullen vele onschuldigen sterven. In navolging van evangelist Mattheus legt Vondel een verband met de oudtestamentische profetie over Rachel, ontroostbaar wegens het verlies van haar kinderen.

O Kersnacht, schooner dan de daegen,
Hoe kan Herodes 't licht verdraegen,
Dat in uw duisternisse blinckt, 
En word geviert en aengebeden?
Zijn hooghmoed luistert na geen reden,
Hoe schel die in zijn ooren klinckt.

Hy pooght d'onnoosle (*1) te vernielen
Door 't moorden van onnoosle zielen,
En weckt een stad en landgeschrey,
In Bethlehem en op den acker,
En maeckt den geest van Rachel wacker,
Die waeren (*2) gaet door beemd en wey;

Wie kan d'ellende en 't jammer noemen,
En tellen zoo veel jonge bloemen,
Die doen verwelckten, eerze noch
Haer frissche bladeren ontloken, 
En liefelijck voor yder roken, 
En 'smorgens droncken 't eerste zogh?

Bedruckte Rachel, schort dit waeren; (*3) 
Uw kinders sterven martelaeren, (*4)
En eerstelingen van het zaed,
Dat uit uw bloed begint te groeien,
En heerlijck tot Gods eer zal bloeien
En door geen wreedheid en vergaet.

(*1): onschuldige, nl. Jezus
(*2): zwerven
(*3): houd op met dit rondzwerven
(*4): als martelaren

Camerata Trajectina (artiest), Concert Rubenshuis: Gevarieerd programma
1993
1: 6