Home     Grasduinen     Over     Zoektips     FAQs     Disclaimer     Meertens Instituut         english

Nederlandse Liederenbank


12. DUCKDALVE BEN ICK GHEHEETEN

uit: Een nieu Geusen Lieden Boecxken (1581)
melodie uit de SouerLiedekens (1540)


De Hertog van Alva ('Duckdalve') doet zijn beklag. Hij heeft zich beijverd
de ketterij uit te roeien, maar toen hij daarna de tiende penning wilde heffen,
brak er ongelukkigerwijs een opstand uit. Was hij er maar nooit over begonnen!
Hij wordt nu teruggeroepen naar Spanje, waar hem ook al geen hartelijke
ontvangst te wachten staat: hij zal zich moeten verantwoorden voor de
vele manschappen die gesneuveld zijn.
Het lied is een naamdicht: de eerste letters van elke strofe leveren de voornaam op van Alva, (Don) Fernando.


Duckdalve siende dat de Steden hem wederom begosten af te vallen,
beclaecht sick dat hy oyt den thienden Penninc gheeyscht heeft:

Als volcht, op de wijse: Met vreuchden willen wij singhen.


Duckdalve ben ick gheheeten
Een Man van booser aert:
Veel had ick my vermeten,
Mijn Naem was wijdt vermaert:
Ghelijck een Wolf die Schapen bewaert
So had icks oock verbeten,
Tis elck gheopenbaert.

Over al gingh ick setten
Mijn Spangiaerts hier int Landt,
De Duytschen (*1) te verpletten
Met Sweert en oock met Brandt:
Bruyckt ick niet'een quaet verstant,
Mijn Sweert dat ginck ick wetten
Op die Edelste van het Lant.

Nu wast soo verre ghecomen,
Ick had mijn best ghedaen,
Vrijmoedich sonder schromen
So deed ick een vermaen,
Den thiende Penninck wou ick ontfaen
Dit hebben sy vernomen,
Sy ghinghen my wederstaen.

Fortuyn die liep my teghen,
Dat seg ick u goet rondt,
Ick en haddet niet vercreghen
Het ghene daer ick na stondt,
Dit werck brocht my heel inden grondt,
Och had ick stil ghesweghen,
Dat waer ons seer ghesont.

Een werck sachmen brouwen,
Ten Briel en daer ontrent,
Zeelant ofte der Gouwe,
Noorthollant wel bekent,
Hoewel de Prins noch was absent,
Sy worden hem ghetrouwe,
Haer hert was van my ghewent.

Raedt, Monicken ende Papen,
Tis qualick met ons ghestelt,
Och had ick doch gheslapen,
En ghy behouden u ghelt:
Wy hebben ons beyden so seer ghequelt,
Niemant en past op ons gapen (*2)
Want daer wordt schriftuere vermelt.

Nu noch ten alderlesten
Worde ick gheset ter leur (*3),
So coemt my uit den Westen
Een nieuwe Gouverneur,
Met nieuwe Placaten, met nieuwen keur
Dus raet my nu ten besten,
Waer vind ick een open deur.

Aylacen in alle hoecken
Maeck ick die luyden gram:
niemant en sal my soecken
Te Bruessel of tAmsterdam.
Om dat ick veel ghelts te leen daer nam
Daerom sy die ure daer vervloecken,
Dat ick in tNederlandt quam.

Nu moet ick weder gaen decken (*4)
Na Spaengien, al ist my swaer,
Veel sullen my beghecken,
Die anderen maken misbaer,
lck nammer so menigen man van daer,
Om na Brabant te trecken,
Seer weinich breng icker tot haer.

Dit antwoort sal ick gheven,
lst dat my yemant vraecht,
De gheen die niet en leven,
Die zijn te laet beclaecht,
Veel zyn der swinters van coude gheplaecht,
Die ander int Velt ghebleven,
Haer leven met strijdt gewaecht.

Oorlof (*5) is best ghenomen,
Al eert nu valt te laet,
Ducx macht hem wel beromen
Dat hy is uut die gaet:
Tis wonder wat daer voor handen staet:
Spangiaerts ghy mocht wel schromen
Ghy verwacht een cleyne baet.




(*1) Nederlanders
(*2) mis lezen, bidden
(*3) aan de kant
(*4) vluchten
(*5) afscheid

Camerata Trajectina (artiest), Willem van Oranje: geuzenliederen / Geuzenliederen rond Willem van Oranje. NKV 8403, Clavigram 6818.260
1984
1: 12