|
|
|
[3] TJESCK-MOARS SEE-AENGSTE
Wif is in stoere feint dy't de see op wol. Kij melke is wurk foar weiten hinnen. Syn held is Grutte Pier, de Dúnkerker kapers wol er wol opfrette. Wifs beppe Tsjesck - hja hat de wees grut brocht - sjocht it mei eangst yn it hert oan: de see is al sa nuodlik en dan wol Wif ek noch op de oarlochsfloat oanmeunsterje! Mar hja sil har der ûnder deljaan moatte.
Tjesck-Moars See-AEngste
Wyse: Yets moet ick u Laura vragen, &c.
Iean de Nivelle, &c.
wif woe, mey in dolle Holle,
To de Wrâd uwt hôlle-bôlle,
't Huwz to blieuwen wier nin tier.
Op in ijken boerd to drieuwen,
Rest-leas op in dol to klieuwen,
Kerde' Hy boppa 't grien fol Djier.
Altijd t' huwz iz altijd finzen.
Al to lang it Fjild beginzen,
Efter Kouwz eerz', efter Ploeg':
Ick sijck wijlder æventoeren;
Dat iz Læfferts nuysck-bestjoeren;
Yn Moars schertte, sleau in sluwg.
Greate Pier wier gled forjitten,
Al sijn dwaen wier boeyte witten,
Hie hy stil libbe' oon eyn Hird:
Hie hy naet de See besijlle,
Uwz Lân-Fijnne foetten spijlle,
In betwongen mey fjoer in swird.
Mey in Floot' great Schijps lavearje.
Wol ick; schomje, romje' in klearje,
Fen Doeynkerckers, 't scholp'rig sâdt.
Dear mey liet hy Plommen waye,
't Gleonne swird oer' holle swaye,
Dat, ijnn' moed, Speck-Jan al daet'.
Tjesck-moar seag, fen fiere weagen,
Ho-se fest fen Lân æf teagen,
d' Eagen gald'se, earm-moar, korts uwt,
Dear-se' oppe' hæge wier del bocke,
In, fen beyde' ig,'t Lân beloke,
In de See seag ijn sijn Tuwt.
Wif, (doz kiermd' se) ô Tsierl! wier hinne?
Wif, het wotte nu beginne?
Wif, iz dy de Wrâd t' on-rom?
Wif, môcht Mem de holle' op-stecke!
Wif, it hert moast her to brecke!
Wif, jæ kearde' ijn 't Græf her om!
Dear de See so gruwlijck gappet,
In by tuwzenen op-happet,
In by tuwzenen forteart,
Dy dear sonder resten restje;
Dy de greate Fisken mestje;
Dearme mey in suwn hert steart.
Jiette liet ick 't hette wezze,
(Nu 't ick Dy naet kin belezze
Nu 't dijn sin ney' See to fljuecht)
Teagste' oer' See ijn keapfaerdye.
Och! het wijlde rasernye
Drieut dy dearme' op 't wetter fjuecht!
Dearme naet yen tred ontwijcket,
Schien de Dead yen grijmme' oon-kijcket!
Dear Fortwijv'linge' helsch in luwd
Bijllet, in mey Dealsche tossken,
Schijp in ljue forslijnt by bossken,
Æf de Lonte steckt ijn 't kruwd.
Wol den; sijlle' ijnne' Hijmmelsche' hoede.
't Fearckjen tijgge dy to goede.
Ick befel, dy ijn Goads hân,
Dy stjoer dy uwt wetter-weagen,
Klipp'-nead, heyl in twierre-fleagen,
Trog sijn Ing'len, bly to Lân.
10 van 21 strofen. Melodie naar D.P. Pers, Bellerophon (Amsterdam 1648).
Wif is een stoere knul die het zeegat uit wil. Koeien melken is werk voor watjes. Zijn held is Grote Pier, de Duinkerker kapers lust hij rauw. Wifs oma Tjesck - zij had de wees opgevoed - ziet het met lede ogen aan: de zee is al zo gevaarlijk en dan wil Wif ook nog op de oorlogsvloot aanmonsteren! Maar ze zal met zijn besluit moeten leren leven.
Tjesck-moers zee-angst
Melodie: Iets moet ik u Laura, vragen.
Jean de Nivelle, enz.
Wif wou, met een dol hoofd,
De wereld uit hollebollen (=dobberen),
Thuis te blijven was niet plezierig,
Op een eiken plank te drijven,
Rust-loos op en neer te klimmen,
Koos hij boven groen vol vee.
'Altijd thuis is altijd gevangen.
Al te lang het veld begaan,
Achter de koeienstaart en achter de ploeg:
Ik zoek wilder avonturen;
Dat is het suffe bestaan van een Lafaard,
Bij moeders schoot, suf en sloom.
Grote Pier was helemaal vergeten,
Al zijn doen was onbekend
Had hij stil aan eigen haard geleefd,
Had hij niet de zee bezeild,
Onze landsvijand de voeten gespoeld,
En bedwongen met vuur en zwaard.
Met een vloot grootscheeps laveren
Wil ik, schuimen, ruimen en klaren
Van Duinkerkers 't golvende zout(e water)!'
Daarmee liet hij pluimen waaien,
't Gloeiende zwaard over 't hoofd zwaaien,
Dat, in gedachten, Spek-Jan al doodde.
Tjesck-moer zag van verre,
Hoe ze steeds verder van 't land af togen,
De ogen huilde ze, arme vrouw, haast uit,
Toen ze op de hoge wier neerbukte,
En, aan beide kanten het land bekeek,
En de zee in zijn gezicht keek.
'Wif', zo kermde ze, 'O jongen! waarheen?,
Wif, wat wil je nu beginnen?
Wif, is jou de wereld te benauwd?
Wif, mocht je moeder 't hoofd opsteken!
Wif, het hart moest haar breken!
Wif, ze keerde in 't graf zich om!
Waar de zee zo gruwelijk gaapt,
En bij duizenden ophapt,
En bij duizenden verteert,
Die daar zonder rusten rusten;
Die de grote vissen mesten,
Waar men met een gezond hart sterft.
Nog zou ik het zo laten zijn,
Nu ik je niet overreden kan,
Nu je zin naar zee toe vliegt,
Als je over zee toog in koopvaardij,
Och! Wat wilde razernij
Drijft je waar men op 't water vecht!
Waar men niet een stap ontwijkt,
Ofschoon de dood je grimmig aankijkt!
Waar vertwijfeling hels en luid
Schreeuwt en met duivelse tanden
Schip en mensen verslindt bij hopen
Of de lont steekt in het kruit.
Nu dan, zeil in de hemelse hoede.
Strekke 't varen je ten goede,
Ik beveel je in Gods hand.
Moge Die je sturen uit de baren,
Uit het gevaar van een klip, hagel en stormvlagen,
Door zijn Engelen, blij naar het land.'
Vertaling tekst Gysbert Japix naar het Nederlands: Tony Feitsma
Vertaling tekst Louis Grijp naar het Fries: Baukje Miedema | |
|
|
Camerata Trajectina (artiest),
Gysbert Japix: lieten = Gysbert Japix : liederen. GLO 6055
|
|
2003
|
|
| 1: 3 |
|
|
|
