|
|
|
17. MERCK TOCH HOE STERCK (1622, A. Valerius)
'Een treffelycken tocht', noemde Adriaen Valerius de brandschatting van Frederik Hendrik uit het vorige lied. Hij heeft daarentegen geen goed woord over voor de Spanjaarden, die tijdens het beleg van Bergen op Zoom, in hetzelfde jaar 1622, hun ruiterij het eigen voetvolk lieten opjagen tot een stormloop op de bolwerken van de stad, waarin nog geen bressen geslagen waren: een wisse dood tegemoet. 16.000 doden liet veldheer Spinola achter voor de muren van Bergen toen hij terugtrok voor de naderende Frederik Hendrik.
Stem: Comedianten dans
Merck,, toch hoe sterck,, Nu int werck,, sich al steld (*1)!
Die 't allen ty,, Soo ons vryheyt heeft bestreden;
Siet hoe hy slaeft,, graeft,, en draeft met geweld!
Om onse goet,, En ons bloet,, En onse steden;
Hoor de Spaensche trommels slaen!
Hoor Maraens trompetten!
Siet, hoe komt hy trecken aen!
Bergen te besetten.
Berg op Zoom,, Hout u vroom,
Stut (*2) de Spaensche scharen;
Laet 'sLands boom,, End' syn stroom (*3),
Trouw'lyck toch bewaren.
'tMoedige,, bloedige,, woedige,, swaerd
Blonck,, en het klonck,, dat de voncken daer uyt vlogen.
Beving,, En leving (*4),, opgeving (*5),, der aerd,
Wonder,, gedonder,, Nu onder was, nu boven,
Door al't mijnen (*6) en 't geschut
Dat men daeg'lycx hoorde;
Menig Spanjaert in zyn hut
In syn bloet versmoorde (*7).
Berg op Zoom// Hout sich vroom;
'tStut de Spaensche scharen;
'tHeeft 'sLands boom,, En syn stroom
Trouw'lyck doen bewaren.
Die van Oranjen,, quam Spanjen aen boord (*8),
Om uyt het velt,, als een Helt,, 'tgewelt te weeren;
Maer also dra,, Spinola 'theeft gehoord,
Treckt hy flocx heen,, Op de been met al zyn Heeren.
Cordua kruyd spoedig voort (*9),
Sach daer niet te winnen;
Don Velasco liep gestoort (*10):
't Vlas was niet te spinnen (*11).
Berg op Zoom,, Hout sich vroom
'tStut de Spaensche scharen;
'tHeeft 'sLands boom,, En syn stroom
Trouw'lyck doen bewaren.
(*1): zich inspant
(*2): stuit
(*3): afsluitboom over de Scheldestroom: Bergen op Zoom vervulde strategisch die functie
(*4): beweging
(*5): opspatten
(*6): ondergraven van een muur om deze op te blazen
(*7): de Spaanse barakken raakten in brand
(*8): ging te lijf
(*9): de Spaanse bevelhebber Don Gonzales de Cordoba trekt spoedig af (woordspeling met 'kordewagen', kruiwagen)
(*10): onderbevelhebber Don Luis de Velasco was woedend
(*11): woordspelingen van 'vlas' met Velasco en 'spinnen' met Spinola
Uit: Adriaen Valerius, Nederlandtsche Gedenck-clanck, 1626.
| |
|
|
Camerata Trajectina (artiest),
Ensemble Oltremontano (artiest),
De vrede van Münster: politieke muziek uit de 80-jarige Oorlog. GLO 6048
|
|
1998
|
|
| 1: 17 |
|
|
|
