[30] Lof van de Vreugde Theaters
Om de Vrede van Utrecht te vieren werden in Den Haag diverse feestbouwsels met allegorieën opgericht. De Staten Generaal bouwden een 'theater' (triomfboog) in de Haagse Vijver, de Staten van Holland in dezelfde Vijver een 'kunstig schouwtoneel' en de stad Den Haag een rijk versierde stellage naast het stadhuis met ooievaars uit wier bek wijn spoot. Alles 's avonds feestelijk verlicht en bekroond met vuurwerk, zodat de bevolking naar hartelust kon zingen, dansen en drinken.
Een nieuw liedje, tot Lof van de Beroemde en Uytmuntende Vreugde Theaters, of de Tempels van Janus, die in 's Gravenhage in de Vyver staen opgeregt, en wat daer op is te Aenmerken, als mede voor het Stadhuys, ende op den Tooren, als de Vreugde wierd gevierd over den geslote Vrede, tussen Vrankryk en de Heeren Staaten Generael; op den 14 Juny 1713.
Voys: Ik Drink de Nieuwe Most, &c.
Juygd Batavieren t'zaem en looft des Heeren naem,
Die ons alhier een vaste vreede geeft,
Waer door onz' Nederland op nieuw herleefd,
Waer door d'Hollandze thuyn
Gecierd is, en de Maegd haer kruyn
Nu steeds met lauw'ren is beladen.
Nu men in vree herleefd, het geen ons vreugde geeft.
Waer heeft oyt menschen hand diergelyke meer geplant
Als dit theater alhier principael,
't Geen gy hier siet van den Staet Generael?
Een vreugde tempel net,
Die siet men daer op 't kost'lykst, hier op let,
Met wapenen seer fraey en aerdig
Van de Provencies al tot seven in 't getal.
't Theater van Holland, is dat niet wel beplant?
Aenschouwd eens t'zaem de hoeken alle vier;
't Is als men 't siet een aengenaem pleyzier.
Den tempel wonder schoon
Van Janus staet daer ten toon,
Om aen hem offerhand' te geven
Voor 't lang gewenste goed, dat hy ons Neerland doet.
De Vyver staet in brand door 't vier aen alle kant.
Siet de piktonnen op de staken staen,
Wyl 't vierwerk zich alhier laet hooren aen.
Het Haegs stadhuys niet min
Dat is gecierd als 't hof van een godin;
Twee oyevaers staen daer beneven,
Een leeuw tussen haer leyd met grote moedigheyd.
Spoegen het Bachus nat,
Dat ons maekt vol en sat,
Terwyl men siet al op den tooren hoog
Lantarens die in ieder menschen oog
Alhier seer netjes staen, zeer deftig met ligt wel belaen.
Dus is den Haeg vercierd heel aerdig
Met vier aen alle kant; 't schijnt hier als in den brand.
Gaet nu de straten door, geef op 't gemeen gehoor,
Wyl dat men hier te samen singd en springd,
Dat haer geluyd door 't drift der wolken dringd.
Veel vier aen alle kant,
Dat siet men heede alhier in den brand;
En drinken de gezondheyd samen,
Al van ons Neerlands Staet.
'k Wens dat het haer wel gaet.
Tekst: De Gekroonde Utrechtze Vreede (1718)
Melodie: J. van Elsland, Gezangen (1717)
| [30] In Praise of the Celebration Theatres
To celebrate the Peace of Utrecht, various festive allegorical structures were set up in The Hague. The States General built a 'theatre' (a triumphal arch) in the Vijver (a pond near the administrative centre); in the same Pond the States of Holland built an 'artistic showplay' and the city of The Hague set up an ornate stage next to city hall with storks whose beaks spouted wine. All of this was festively lit at night and topped with fireworks, so that the populace could sing, dance, and drink to their hearts' content.
A new song, in Praise of the Famous and Excellent Celebration Theatres, or the Temples of Janus, which are set up in the Pond in The Hague, and what there is to see there, also in front of City Hall, and on the Tower, as the joyful Celebrations are held marking the conclusion of the Peace between France and the Lords of the States General, on the 14th of June 1713.
Tune: I drink the new wine, &c.
Rejoice Batavians, praise the name of the Lord together,
Who has given us a lasting peace,
So that our Netherlands rises to new life,
So that our Holland's garden
Is decorated, and the Maiden's head
Is ever bedecked with laurels.
Now we live anew in peace and happiness.
Where have men ever built the like
Of this beautiful theatre
That you see here, from the States-General?
A theatre of celebration,
At its most ornate, notice;
With coats of arms, very beautiful and charming,
Of all the Provinces, seven in number.
The theatre of Holland, is that not finely furnished?
Look at its four corners all together;
It is such a joy to see.
The beautiful temple of Janus
Is there on display,
As an offering
For the long-awaited boon that he grants our Netherlands.
The Pond is alight with fire on all sides.
See the cressets perched on their poles,
While the fireworks resound.
The Hague city hall is no less
Decorated, as a goddess's garden;
Two storks stand alongside as well,
And a lion of great courage lies between them.
The storks squirt the liquid of Bacchus,
Filling us to our hearts' content,
While high up on the tower
All see the lanterns
Hung so beautifully, and lit so finely.
Yes, The Hague is decorated really wonderfully,
With fire on all sides; it looks as if it's on fire.
Walk down the streets, listen to the crowds,
While people sing and dance together,
Their sound reaching even to the clouds.
Fireworks on all sides,
That's what you see here today;
And drinking toasts together
To our State, the Netherlands.
I wish her all the best.
Text: De Gekroonde Utrechtze Vreede (1718)
Melody: J. van Elsland, Gezangen (1717)
Translation: Ruth van Baak Griffioen |
