|
Ik zal hier een brug gaan maken [Alle eendjes zwemmen in het water Falderalderiere] |
Dit nu nog bekende kinderliedje in Nederland en Vlaanderen, Alle eendjes zwemmen in het water, gaat waarschijnlijk terug op een kluchtige tekst die we vinden in een Frans klassiek schimmenspel, genaamd Le pont cassé (mogelijk van Charles-Jacob Guillemain of van L. Fr. Archambault), uitgegeven in 1784. Een gelijknamig stuk ("The Broken Bridge") werd vertoond in Londen van 1775 tot 1790, in eerste instantie vertolkt door Franse en Italiaanse spelers. Daarin kwam het Franse lied over de gebroken brug ook voor.
De thema's in het Franse theaterstuk zijn zelf ook weer ontleend aan reeds circulerende populaire verhalen in de 18e eeuw, mogelijk teruggaand op fabels uit middeleeuwen of renaissance van rondtrekkende trouvères.
Het liedje ontwikkelde zich al snel tot een klassiek nummer binnen het schimmentheater en werd in veel landen populair. Daarbij veranderde het karakter van schimmenspellied met gesproken tussenteksten naar een kinderlied, een spotlied, een rondedanslied etc. Zie Van Duyse II, p1229 ev. en Pinon 4p27 in tijdschrift Veldeke 1971 jrg 46.
Een Nederlandse vertaling van de kluchtige tweespraak tussen een man die niet naar de overkant kan komen nu de brug gebroken is, en iemand aan de andere kant die hem sart, vinden we voor het eerst in het liedboek van de Hond in de Pot (LbHond1777) op p72: "Ik zal hier een Brug gaen maken / Fal de ral de rie re, Fal de ral de rie re". Het derde couplet begint als volgt: "Zie de Eentjes zwemmen daer wel over, / Fal de ral etc".
De oudste ons bekende verwijzing naar het lied van de eendjes komt voor in een treurspel uit 1785: "De vlugt van Aeneas, of de dood van Dido, treurspel, in straatliedjes", door Philip Frederik Lynslager. Daarin staat een liedje gezongen op de wijs 'De eendjes zwemmen in het water, enz' met refrein 'Faldera la liere'. In het archief van de liederenbank bevindt zich een muziekhandschrift (zonder teksten) uit 1790 (HsLdUB BPL2850) waarin voor het eerst de wijsaanduiding "Alle de Eentjes" verschijnt bij de bijbehorende, nu nog bekende, melodie.
|
|
first line
author | title
source |
tune indication
standard name of this melody
stanza form |
mus.
mp3
scan
|
|
|
|
|
Ik zal hier een Brug gaen maken, / Fal de ral de [...]
|
Op een aardige Wys
|
|
|
Het Nieuwste Lied, ofte Zamenspraak, voorgestelt [...] |
Alle eendjes
|
|
| LbHond1777 (1777), p72
[nr. 28]
|
4a 3b 3b 4a 1C 1C 1C
|
|
|
|
|
|
Ik zal hier een Brug gaen maken, / Fal de ral de [...]
|
Op een Aangename Wys
|
|
|
EEN NIEUW LIED, ofte Zamenspraak, voorgesteld [...] |
Alle eendjes
|
|
| VAbcPaardenmarkt1790 (1790), p5
[nr. 3]
|
4a 3b 3b 4a 2C
|
|
|
|
|
|
Ik zal hier een Brug gaen maken, / Fal de ral de [...]
|
Op een Vrolyke wys
|
|
|
Een Nieuw Lied, Of een Zamenspraak, voorgesteld [...] |
|
|
| SprHaasje1820 ([1820 ca.]), p32
[nr. 14]
|
|
|
|
|
|
|
De brugge die is in 't watre gevallen, / falderi [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
 |
|
119. DE BRUG IS IN 'T WATER GEVALLEN |
Alle eendjes
|
|
| Snellaert ONL1864 (1864), p127
[nr. 119]
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Ik zal hier een Brug gaen maken, / Fal de ral de [...]
|
Op een aerdige Wys
|
|
|
CXXV. HET NIEUWSTE LIED, OFTE ZAMEN-SPRAEK, [...] |
Alle eendjes
|
|
| Scheltema NLd1885 (1885), p282
[nr. 147]
|
|
|
|
|
|
|
Alle mooie eendjes zwemmen in het water / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| HSA Broekhuizen
[nr. 21]
|
|
|
|
|
|
|
De brugge die is in 't watre gevallen / falderi [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
340. De brugge die is in 't water gevallen |
Alle eendjes
|
|
| Van Duyse (1903-1908), II, p1229
[nr. 615]
|
|
|
|
|
|
|
Ik zal hier een brug gaan maken / falderalderiere
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
[340] |
Alle eendjes
|
|
| Van Duyse (1903-1908), II, p1231
[nr. 616]
|
|
|
|
|
|
|
Ik zal hier een brug gaan maken, / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
Veer, Johan de | Ik zal hier een [...]
|
Alle eendjes
|
|
| Veer GoedeB(2)1912 ([1912?]), p38
[nr. 23]
|
4a 3b 3b 4a 1C 1C 3D
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water, / [...]
|
Volksmelodie
|
|
|
No 19. Alle eendjes zwemmen in het water |
Alle eendjes
|
|
| Kruseman WOKZ1916 (1916), p17
[nr. 19]
|
5a 3b 3b 5a 4C
|
|
|
|
|
|
Alle mooie eendjes zwemmen in 't water, / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
151 I |
|
|
| Coll Donders (1923)
[nr. 667]
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in 't water, / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
151 I |
|
|
| Coll Donders (1923)
[nr. 668]
|
|
|
|
|
|
|
Ik zal hier een brug gaan maken
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
|
|
| Veldeke (1926-...), 046: p27
[nr. 2]
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in de vijver / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| Coll Boekenoogen ([1891-1930])
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| Coll Boekenoogen ([1891-1930])
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| Coll Boekenoogen ([1891-1930])
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| Coll Boekenoogen ([1891-1930])
|
|
|
|
|
|
|
Alle mijne eendjes zwemmen in 't water / [...]
|
|
|
|
|
|
|
| Coll Boekenoogen ([1891-1930])
|
|
|
|
|
|
|
Al de eendjes zwemmen in 't water, / Fal de ral [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
Schramade's potpourrie (5) |
Alle eendjes
|
|
| Lbl MI Wouters 242 ([1930])
[nr. 5]
|
|
scan
|
|
|
|
|
Zij is van de brugge, in het watere gevallen, / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
Alle eendjes
|
|
| Hiel KLD1931 (1931), p42
[nr. 107]
|
|
|
|
|
|
|
En hij is er met zijn liedje in het water(e) [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
182 |
Alle eendjes
|
|
| Vankenhove VS1932 (1932), p309
[nr. 262]
|
|
|
|
|
|
|
Hij (Zij) is van de brug, / In het watere gevallen
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
428. Hij of zij is van de brug in 't watere gevallen |
Alle eendjes
|
|
| Hiel ZM1941 ([1941-1942]), p321
[nr. 608]
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
Alle eendjes
|
audio
|
| OPN OGL ([1950-1986])
35207:
recording Stadskanaal 1969
|
|
transcr.
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
Alle eendjes
|
|
| Mandje (1963), p48
[nr. 32]
|
|
txt
transcr.
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water / [...]
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
|
|
| Aarts & Van Etten AllesIDW1993 (1993), p215
[nr. 323]
|
|
|
|
|
|
|
Alle eendjes zwemmen in het water
|
[geen wijsaanduiding]
|
|
|
|
Alle eendjes
|
|
| OPN Lombok (1998)
[nr. 204]
recording Utrecht/Lombok/speeltuin 1999
|
|
txt
|
|
|
